Veelgestelde vragen van ouders 

Wat is stotteren en hoe herken ik het?

Alle kinderen maken een periode door van onvloeiend praten. Doordat zij in een hoog tempo veel nieuwe woorden en zinnen leren, hebben de hersenen soms wat meer tijd nodig om op een woord te komen of de zin te maken. Kinderen gaan dan terwijl ze nadenken woorden herhalen of ‘eh’ zeggen om de aandacht van de luisteraar vast te houden. Dit gebeurt automatisch. Bijvoorbeeld: Ik ik ik ging vandaag schommelen. Er zit geen spanning op de woorden, letters worden er niet uitgeduwd en je kind is duidelijk aan het nadenken.

Bij stotteren weten kinderen al wel wat ze willen zeggen, maar hebben zij op het moment van spreken tijdelijk geen controle over de spreekspieren. Daardoor blijven de spieren vastzitten op één klank of je kind blijft dezelfde klanken/woorden herhalen. Vaak zie je al wat je kind wil zeggen of je hoort het eerste stukje van een woord al. Je kind herhaalt (een stukje van) een woord (i i i ik), maakt klanken langer (mmmmmmag ik) of blijft even vastzitten op een klank. Dan hoor je een pauze in een woord (p____apa). Vaak hoor of zie je spanning bij het uitspreken van het woord.

Hoe komt het dat mijn kind stottert?

Wanneer we praten, bedenken we in ons hoofd wat we willen zeggen. Vervolgens zoekt je brein hiervoor de juiste woorden en zet deze in een zin. Alle klanken van de zin worden in de goede volgorde gezet. Je brein maakt vervolgens een plan voor hoe je spieren (meer dan 100 spieren als je praat) deze zin moeten gaan uitspreken. Alle bewegingen zijn dus al nauwkeurig gepland. Je hersenen en spieren werken heel snel samen, zodat je mond precies weet wanneer een beweging klaar is en de volgende beweging mag starten. Het samenwerken tussen hersenen en spieren gebeurt bij stotteren een klein beetje anders. Daarom duurt het wat langer voor de spierbeweging gemaakt wordt. Stotteren is vaak aangeboren en kun je zien als iets dat nu (tijdelijk) bij je kind hoort. Voor een groot deel is het erfelijk.

Waarom stottert mijn kind soms meer en soms minder?

Kinderen tussen 2 en 6 jaar zitten in een periode waarin er veel verandert in hun hersenen: ze leren taal, hun mondspieren worden sterker, ze leren ingewikkelder nadenken en ze leren vrienden maken. Vaak verandert er ook veel in de omgeving: voor het eerst naar school, vakantieperiodes, feestdagen, een broertje of zusje krijgen, verhuizen. Vaak zie je meer stotteren op het moment dat je kind iets wil wat nog niet helemaal past bij wat je kind kan. Bijvoorbeeld een woord of zin zeggen die voor de mondspieren nog best ingewikkeld is, iets uit willen leggen waarbij je kind veel moet nadenken, snel tussendoor even iets zeggen terwijl anderen praten. Het is logisch dat sommige vaardigheden nog niet helemaal ontwikkeld zijn. Ook spanning of drukte zorgt vaak voor extra druk op het spreken. Hoe meer van deze uitlokkers voor stotteren er zijn, hoe meer stotteren je hoort. Er zijn ook dagen waarin je kind weer een taalsprong heeft gemaakt of er is een rustige periode, waardoor de vaardigheden wat meer in balans zijn. Dan hoor je minder stotteren. 

Gaat het stotteren weg?

Bij een groot deel van de kinderen tot 6 jaar dooft stotteren vanzelf uit. Vaak wordt daarom het advies gegeven: wacht het nog even af. Toch kun je beter al snel een afspraak bij ons maken. Wij kunnen aan de hand van risicofactoren voor blijvend stotteren inschatten hoe groot de kans is dat het vanzelf over gaat. Soms is therapie juist in een vroeg stadium al wel nodig, omdat je dan de grootste kans hebt dat het stotteren vermindert. Ook als het stotteren niet weggaat, kan je kind leren om vrijuit en ontspannen te spreken, zodat het stotteren geen enkele belemmering vormt in het dagelijks leven.

Kan mijn kind het stotteren kopiëren van iemand anders?

Een kind kan niet gaan stotteren doordat een ander kind stottert. Een kind stottert niet expres. Soms doet een kind het na. Langer dan een paar dagen zal dit niet zijn.

Wat kan ik verwachten als ik mijn kind aanmeld bij De Stotterpraktijk?

In een eerste, eenmalige intake zullen we een inschatting maken van het spreken van je kind. Je krijgt alvast wat tips mee om thuis te doen en de stottertherapeut geeft je advies voor het vervolg, bijvoorbeeld of therapie al nodig is. In de tussentijd kunnen we contact houden. Wanneer je aan de beurt bent voor een plek, doet de stottertherapeut onderzoek naar het stotteren en de taal- en spraakvaardigheden van je kind. Dit duurt meestal twee sessies. Dan wordt samen met ouders een keuze gemaakt voor een specifieke stottertherapie. Bij kinderen boven de zes jaar wordt er meer onderzoek gedaan naar de belemmeringen die het kind ervaart als gevolg van het stotteren. Een therapieplan wordt dan ook samen met het kind gemaakt, zodat het kind echt werkt aan datgene wat hij/zij wil bereiken.

Hoe lang duurt een stotterbehandeling?

We stellen vaak doelen op voor een half jaar. Binnen dat half jaar is er vaak al veel bereikt. Stottertherapie duurt gemiddeld een jaar (inclusief afbouwen en controle-afspraken). Soms kan een therapie langer duren en soms korter. Je therapeut kan je hier van tevoren vast een inschatting voor geven.

Wat kunnen wij thuis doen?

Zie onze pagina met tips voor ouders. Hier vind je boekentips en alvast een filmpje over hoe je op een helpende manier met je kind kunt spelen, zodat er minder stotteren wordt uitgelokt. Verder is het belangrijk om vooral te blijven luisteren naar je kind, te reageren op wat je kind zegt en niet hoe je kind het zegt. Ook zijn goedbedoelde tips vaak niet helpend, zoals ‘adem even in’, ‘praat even rustig’ of ‘denk even na voor je iets zegt’. Deze tips doen maar kort iets. Meestal geven ze zelfs meer spanning in het spreken. Tot slot kun je stotteren bespreekbaar maken met je kind. Benoem het neutraal: ‘je mond zat even vast’, ‘je had even een stotter’, ‘ik vind het niet erg, ik luister gewoon’. Doordat je het neutraal benoemt, leert je kind dat stotteren niks engs is. Je kan het praten daardoor wat makkelijker maken voor je kind. 

Veelgestelde vragen tieners en volwassenen

Hoe komt het dat ik stotter?

Wanneer we praten, bedenken we in ons hoofd wat we willen zeggen. Vervolgens zoekt je brein hiervoor de juiste woorden en zet deze in een zin. Alle klanken van de zin worden in de goede volgorde gezet. Je brein maakt vervolgens een plan voor hoe je spieren (meer dan 100 spieren als je praat) deze zin moeten gaan uitspreken. Alle bewegingen zijn dus al nauwkeurig gepland. Je hersenen en spieren werken heel snel samen, zodat je mond precies weet wanneer een beweging klaar is en de volgende beweging mag starten. Het samenwerken tussen hersenen en spieren gebeurt bij stotteren een klein beetje anders. Daarom duurt het wat langer voor de spierbeweging gemaakt wordt. Stotteren is vaak aangeboren en kun je zien als iets dat bij je hoort. Voor een groot deel is het erfelijk.

Kan het stotteren weggaan?

Uit onderzoek weten we dat stotteren tot de leeftijd van 6 jaar nog volledig kan uitdoven. Daarna is het vaak iets blijvends. Het kan wel minder en makkelijker worden. Vaak is het wisselend aanwezig. Dat er stotters in je spreken zitten betekent niet dat je er last van hoeft te hebben. Mensen die stotteren kunnen een geweldige communicator zijn of worden.

Waarom stotter ik soms meer en soms minder?

Iedereen is anders en dus spelen er bij iedereen andere factoren een rol bij meer of minder stotteren. In therapie leer je inzicht krijgen in welke factoren bij jou een rol spelen. Vaak zien we dat onderbroken worden, spreken onder tijdsdruk, spreken voor een grote groep of heel enthousiast iets vertellen wat meer stotteren kan geven. Het hoort daarnaast bij stotteren dat het heel wisselend kan zijn. Je kan soms een periode heel weinig stotteren gevolgd door een periode van meer stotteren. Dat hoort erbij en betekent vaak niet dat jij iets specifiek anders deed in die periodes.

Wat kan ik verwachten als ik mij aanmeld bij De Stotterpraktijk?

Als je aan de beurt bent voor een plekje bij ons, kom je eerst op een intakegesprek. In dat gesprek stellen we je vragen over hoe jouw stotteren nu is, waar en wanneer je er last van hebt, hoe je ermee omgaat en hoe het stotteren zich ontwikkeld heeft. Vervolgens zal de therapeut onderzoek doen, bijvoorbeeld door je spreken te observeren en door je een vragenlijst mee te geven over jouw stotteren. Samen met je therapeut kijk je wat het belangrijkste is voor jou om aan te werken en wat jij nodig hebt om vrijuit te kunnen spreken en doen wat je wil doen. Samen met je therapeut maak je dan een plan, waarin jouw einddoel staat en hoe lang je erover gaat doen. 

Hoe lang duurt een stotterbehandeling?

Vaak stellen we doelen voor uiterlijk 6 maanden. Daarna evalueren we de therapie en kunnen we eventueel een vervolgplan maken samen. Therapie kan soms een jaar duren.

Wat voor therapie bieden jullie?

Therapie is maatwerk. Samen met jou kijken we waar jouw belemmeringen met stotteren zitten en waar we dus aan gaan werken. Uit onderzoek blijkt dat stotteren na de leeftijd van 6 jaar vaak niet helemaal meer weg gaat. Wij leren je daarom omgaan met een stottermoment, zodat je verschillende opties hebt om op terug te vallen als je in een stotter komt. We leren je geen spreektechniek om niet te stotteren. Een techniek is vaak moeilijk vol te houden en geeft geen garantie dat je nooit meer een stotter hebt. Daarom leren we je verschillende opties die je altijd kunt inzetten, of je nu wel of geen stotter hebt. We behandelen zowel individueel als in groepstherapie.